Οστεοπορωτικά κατάγματα της σπονδυλικής στήλης

Η οστεοπόρωση είναι μια πολύ συνήθης κατάσταση που βιώνουν κυρίως γυναίκες μετά τα 50. Μια στις 5 γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση έρχεται αντιμέτωπη με εύθραυστα οστά στα άκρα, τα πλευρά, τη λεκάνη και την σπονδυλική στήλη. Λόγω της συνήθως ορμονικής αιτίας της οστεοπόρωσης η θεραπεία της δεν είναι πάντα εύκολη και περιλαμβάνει συμπληρώματα ασβεστίου, βιταμίνης D, ορμονοθεραπεία και άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα.

Η διάγνωση γίνεται συνήθως με εξέταση της οστικής πυκνότητας στο ισχίο και τους σπονδύλους της οσφυϊκής. Παρόλα αυτά η εξέταση δεν είναι πάντοτε δυνατή, ειδικά σε ασθενείς με μεταλλικά εμφυτεύματα στις εν λόγω περιοχές. Μια αξονική τομογραφία μας δείχνει τη ποιότητα των οστών, είναι όμως μια εξέταση που υποβάλει τον ασθενή σε αρκετή ακτινοβολία και δεν ενδείκνυται για εξέταση ρουτίνας.

Δεν είναι σπάνιο μετά από μια έντονη κίνηση ή εργασία να προκύψουν ανυπόφοροι πόνοι στη πλάτη ή τη μέση, μερικές φορές με αντανάκλαση στα πλευρά ή τα πόδια. Αν και σε μια απλή ακτινογραφία θα φανεί ένα μεγάλο κάταγμα, μια μαγνητική τομογραφία θα μας προσφέρει περισσότερες πληροφορίες. Μετά από ένα ‘φρέσκο’ κάταγμα τα οστά εμφανίζουν φλεγμονή και οίδημα. Μετά από κάποιες βδομάδες (συνήθως 4-6) η φλεγμονή αυτή υποχωρεί και το οστό λαμβάνει υψηλές ποσότητες ασβεστίου από τον οργανισμό για να σταματήσει να καταστρέφεται. Η μη έγκαιρη ή λανθασμένη/ανεπαρκής θεραπεία ενός οστεοπορωτικού κατάγματος ενέχει πολλαπλούς κινδύνους για την/τον ασθενή και έναν μεγάλο πονοκέφαλο για τον θεράποντα ιατρό.  

Η θεραπεία μπορεί να είναι συντηρητική με νάρθηκα, αναλγητικά και ακινησία ή χειρουργική. Όταν το κάταγμα είναι ‘φρέσκο’ μπορεί να γίνει αναδόμηση του σπονδύλου με ιατρικό τσιμέντο, μια μέθοδος γνωστή ως κυφοπλαστική. Είναι μια χειρουργική επέμβαση που περιλαμβάνει μια ή δυο τομές λίγων χιλιοστών προκειμένου να γίνει η έγχυση του ιατρικού τσιμέντου στον σπασμένο σπόνδυλο με χοντρές βελόνες και γίνεται σε ολική νάρκωση μιας και είναι μια λεπτή διαδικασία που δεν επιτρέπει λάθη. Οι πόνοι σε αυτή τη περίπτωση υποχωρούν άμεσα μετά το χειρουργείο και ο ασθενής δεν χρειάζεται να φοράει κάποιο στήριγμα ή νάρθηκα μιας και η σπονδυλική του στήλη είναι και πάλι σταθερή. Αν περάσει η φάση του οιδήματος και το οστό ασβεστοποιηθεί, τότε χειρουργικά υπάρχει η λύση της σπονδυλοδεσίας. Αυτή ενδείκνυται ιδιαίτερα σε ασθενής που έχουν αρχίσει να παρουσιάζουν κύφωση καθώς και σε περιπτώσεις συμπίεσης των νεύρων λόγω του κατάγματος. Είναι πιο περίπλοκη από την κυφοπλαστική και ειδικά σε ασθενείς με πορώδη κόκαλα.

Η πρόληψη είναι απαραίτητη και περιλαμβάνει τις άνω φαρμακευτικές ουσίες, μια καλή μυϊκή μάζα που θα στηρίζει την σπονδυλική στήλη καθώς και χώρους διαμονής ειδικά διαμορφωμένους χωρίς πολλά εμπόδια και παγίδες ώστε να αποφευχθεί μια πτώση. Το κάπνισμα έχει αποδειχθεί ότι επιβαρύνει τα οστά και προτείνεται να περιοριστεί ή να κοπεί.

Σε περίπτωση όμως που η θεραπεία είναι αναπόφευκτη, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας όσο το δυνατόν νωρίτερα ώστε να έχετε και τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.